TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI NEDİR?

TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI NEDİR?

Tapu iptal ve tescil davası, tapu kaydının gerçeği yansıtmadığı durumlarda açılan ve tapudaki kayıtların gerçek hak sahibi lehine düzeltilmesini sağlayan bir dava türüdür. Dolayısıyla tapu iptali ve tescil davası doğrudan taşınmaza ilişkin mülkiyet hakkını ilgilendirmektedir.

TESCİL NEDİR?

Türk Medeni Kanunumuzun 704. maddesine göre taşınmaz mülkiyetinin kazanılması kural olarak tapu siciline tescil ile gerçekleşmektedir. Ancak bunun yanında taşınmaz mülkiyeti zamanaşımı, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, miras ve kanunda gösterilen diğer hallerde tescil dışı olarak da kazanılabilmektedir.

Kural olarak mülkiyet hakkının kurulması tescil ile gerçekleşir ve tescil dışı kazanım hallerinde dahi, taşınmaz mülkiyetinin mümkün olan en kısa sürede tapuya tescil edilmesi gerekir. Taşınmaz mülkiyeti sahibi mülkiyet hakkının kendisine sağladığı, 3. kişilere karşı koruyucu ve bildirici nitelikli etkilerden faydalanmak istiyorsa tapu siciline tescil yoluyla mülkiyet hakkının tapu siciline kaydedilmesini sağlamalıdır.

TAPU İPTAL VE TECSİL DAVASI HANGİ SEBEPLERLE AÇILIR?

Kanunda hangi hallerde tapu iptal ve tescil davası açılabileceği hususu tek tek sayılmamıştır, bu nedenle tapu iptal ve tescil davasına ilişkin olarak uygulama ve Yargıtay içtihatlarının yol gösterici olduğunu görmekteyiz. Yaygın olarak tapu iptal ve tescil davasına başvuru nedenleri:

  1. Mirastan mal kaçırma(muris muvazaası) nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
  2. Vekalet yetkisinin kötüye kullanılması nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
  3. Taşınmaz mülkiyetinin zamanaşımı ile kazanılması nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
  4. Kat karşılığı inşaat sözleşmesi nedeniyle tapu iptali ve tescil davası,
  5. Ölünceye kadar bakma sözleşmesi nedeniyle tapu iptal ve tescil davası
  6. İmar uygulamalarından kaynaklı tapu iptal ve tescil davası,
  7. İnançlı işlem nedeniyle tapu iptali ve tescil davası,
  8. Hukuki ehliyetsiz tarafından gerçekleştirilen tescil işlemi nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
  9. Kadastrodan önceki hak durumuna dayalı tapu iptal ve tescil davası,
  10. Aile konutu üzerinde usule ve yasaya aykırı olarak gerçekleştirilen tescil işlemi nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
  11. Tapu sicilindeki yazım hatası ve benzeri basit yanlışlıklar nedeniyle tapu sicilinin düzeltilmesi davası,şeklinde sayılabilir. Görüldüğü üzere birçok farklı nedene dayalı olarak tapu iptali ve tescil davası açılabilmektedir. Bu sebepler saydıklarımızla kısıtlı olmayıp her somut olayın özelliğine göre daha da çeşitlendirilebilir. Önemli olan, gerçek hak durumuyla tapu sicilindeki kayıtların birbirine uygun olmaması halinin mevcudiyetidir.

TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Davanın doğru mahkemede açılması çok önemlidir. Doğru mahkemede açılmayan dava zaman ve prestij kaybına neden olur. Hem görevli hem de yetkili mahkemeyi belirlemek tapu iptal ve tescil davaları açısından ilk üzerinde durulması gereken konudur.

Görev ve yetkisi konusu 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda düzenlenmiş olup, ……. Aksine bir hüküm bulunmadıkça görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir. 

Ancak bu genel kuralın istisnaları da mevcuttur. Örneğin ticari ilişkiden kaynaklanan tapu iptali ve tescil davalarında Asliye Ticaret Mahkemeleri yetkili olabilmekteyken, tüketici ilişkisinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil davaları Tüketici Mahkemelerinde görülebilmektedir.